Plenluno
Haudiaŭ, estas plenluno. Se ne estas nuboj, provu vidi ĝin ! Nur per malgrandaj binokloj oni vidas jam multajn aĵojn...
Ajourd'hui, c'est la pleine Lune. S'il n'y a pas de nuages, essayez de la voir ! Avec seulement de petites jumelles, on voit déjà de nombreuses choses...
La priskribo de la surfaco luna nomiĝas lunpriskribo. La vorto luno elvenas el Luna, romia diino de la luno. La greka diino de la luno estis Selene, kaj la vorto selenografio ekzistas ankaŭ, sed pli bone estas la unua, ĉar seleno ne estas esperanta radiko.
La description de la surface de la lune s'appelle la sélénographie. Séléné était la déesse grecque de la Lune.
La plenluno estas bona lunfazo por vidi la marojn. Por facile ilin retrovi, iuj vidas kuniklon : 5 la korpo, 4 la kapo, 1 kaj 2 la oreloj ! La 20a de Julio 1969, la misio Apolo 11 surluniĝis en la Maro de Trankvileco (sudokcidente de tiu ĉi).
La pleine lune est une bonne phase pour voir les mers. Pour facilement les retrouver, certains voient un lapin : 5 le corps, 4 la tête, 1 et 2 les oreilles ! Le 20 juillet 1969, la mission Apollo 11 a alunit dans la Mer de la Tranquilité (au sud-ouest de celle-ci).
Jen ankaŭ grandaj alfrapaj krateroj. Dum Plenluno oni bone vidas Tikon, ĉar ĝi havas longegajn radiojn (la plej grandaj). Tiko longas 85 km, kaj profundas ĉ. 5 km. La belgia Langrenus estis la unuo kiu verkis lunmapo kun preciza nomaro, dum 1645 : tio estas la eko de la lunpriskribo. La Historio memoriĝos la nomaron de la itala Giovanni Riccioli (1651), sed almenaŭ la kratero ke Langrenus dediĉis al si havas ankoraŭ sia nomo !
Voici aussi de grands cratères d'impacts. Pendant la Pleine lune, on voit bien Tycho, car il a de très grands rayons. Tycho fait 85 km de long et environ 5 de profondeur. Le belge Langrenus fut le premier à publier une carte de la lune avec une nomenclature détaillée, en 1645 : c'est le début de la sélénographie. L'Histoire retiendra la nomenclature de l'italien Giovanni Riccioli (1651), mais au moins le cratère que Langrenus s'était dédié porte toujours son nom !
Fine, jen fotomapo kun ambaŭ kune. Per klaki sur foto, vi povas vidi ĝin pli grande.
Enfin, voici une carte-photo avec les deux ensemble. En cliquant dessus, vous pouvez la voir en plus grand.
Vidu ankaŭ Plena luno en Palestino.
Voir aussi la Pleine lune en Palestine.
Daŭrigu tiu luna vojaĝo, klakanta sur lunfazo :
Prolongez ce voyage sélène, en cliquant sur une phase de la lune :
